Jedną z częstych przyczyn powstawania wad wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym jest niedostateczna sprawność narządów artykulacyjnych, przede wszystkim języka, warg, policzków , żuchwy , podniebienia miękkiego oraz koordynacja tych ruchów z oddechem. Dzieci, których narządy mowy nie są odpowiednio sprawne często zastępują głoski trudne do wymówienia łatwiejszymi, ponieważ nie potrafią wykonywać precyzyjnie pewnych ruchów artykulacyjnych, dających w efekcie głoskę.Dlatego tak ważną rolę w procesie wspierania rozwoju mowy u dziecka oraz przy okazji korekcji zaburzeń mowy pełnią ćwiczenia artykulacyjne.
Ćwiczenia te powinny być wykonywane bardzo dokładnie, bez pośpiechu. Należy pamiętać aby czas trwania i liczbę powtórzeń dostosować do indywidualnych możliwości i potrzeb dziecka.
Lepiej ćwiczyć krótko, ale kilka razy dziennie:
– 3-5 minut z trzylatkiem,
– do 10 minut ze starszym dzieckiem.
Trzeba wybierać kilka ćwiczeń i starać się je wykonać dokładnie.
Początkowo wskazane jest prowadzenie ćwiczeń przed lustrem, aby dziecko najpierw mogło obserwować wzór prawidłowego ułożenia narządów artykulacyjnych, a później go naśladować i wykonać samodzielnie potem, gdy dziecko wykonuje ćwiczenia dokładnie i bez kontroli wzrokowej. Można do „gimnastyki buzi i języka” wykorzystywać każdą okazję: spacer, podróż itp. W pracy z małym dzieckiem warto wykorzystać jego naturalną potrzebę zabawy i prowadzić te ćwiczenia właśnie w takiej formie.
Zadaniem dorosłego jest pokazanie poprawnie wykonanego ćwiczenia i zachęcanie dziecka do pracy.
Trzeba chwalić malucha za podejmowany wysiłek, nawet gdyby efekty nie były początkowo najlepsze.
Ważne jest, aby dorosły wykonywał ćwiczenia precyzyjnie i tej dokładności konsekwentnie uczył swoje dziecko.
Propozycje ćwiczeń warg i policzków:
Niesforny balonik – nadymanie jednego policzka i przesuwanie powietrza z jednej strony jamy ustnej do drugiej – wargi złączone.
Zajączek – wciąganie policzków do jamy ustnej, policzki ściśle przylegają do łuków zębowych, wargi tworzą „zajęczy pyszczek”.
Całuski – wargi ściągnięte, wywinięte do przodu – jak przy cmoknięciu.
Mam wąsy – utrzymanie słomki między nosem a górną wargą.
Nic nie powiem – mocne zaciśniecie rozciągniętych warg.
Pajac – wesoła mina: wargi złączone, kąciki uniesione do góry, smutna mina: wargi złączone, kąciki opuszczone w dół.
Minki – naśladowanie min: wesołej – płaskie wargi, rozciągnięte od ucha do ucha, uśmiech szeroki, smutnej – podkówka z warg, obrażonej – wargi nadęte, zdenerwowanej – wargi wąskie..
Rybka – wysuwanie warg do przodu i rozszerzanie na końcu jak u ryb.
Zły pies – naśladowanie złego psa, unoszenie górnej wargi, wyszczerzanie zębów.
Echo – dobitne wymawianie samogłosek a, o, e, i, u, y.
Masaż warg – nagryzanie zębami wargi dolnej, potem górnej.
Motorek – parskanie wargami, naśladowanie odgłosu motoru, traktora
15
mar